Patientenzorg

Het eerste contact omvat een klinisch onderzoek waar de gebitswisseling, de lichaamsgroei en de ernst van de malocclusie wordt bepaald. In sommige gevallen worden radiografie(s) genomen om verdere metingen toe te laten. Meestal zijn ook gebitsafdrukken nodig om van het gebit een gips model te maken en zo de metingen verder te vervolledigen. Om een terugbetaling te krijgen van het ziekenfonds moet de orthodontische behandeling starten voor de 15de verjaardag of althans een aanvraag ingediend worden voor de dag waarop de patient 15 jaar wordt.

 De normale gebitswisseling van het melkgebit naar het definitief gebit wordt hieronder geïllustreerd met behulp van een video.  Er is echter een grote variatie in de leeftijd waarbij de kinderen hun tanden verliezen en wisselen. Dit wordt ook wel de "tandleeftijd" genoemd.

Er bestaan verschillende types malocclusies (afwijkingen van het gebit en/of de gelaatsgroei). 

Het behandelingstijdstip hangt sterk af van het type malocclusie, de ernst ervan, de leeftijd van de patient maar ook de fase van de gebitsontwikkeling (wisseling van melktanden naar definitieve tanden). 

Ook zal de groeispurt van een jonge patient vaak een belangrijke rol spelen.

Belangrijk is om steeds de orthodontist te raadplegen VOOR de groeispurt. 

Een eerste probleem dat uiteraard vaak voorkomt is ruimtegebrek. Definitieve tanden zijn sowieso breder dan melktanden en soms is de groei van de kaken onvoldoende om plaats te winnen. Ruimtegebrek kan ook een gevolg zijn van een vroegtijdig verlies van melktanden. Hieronder 2 voorbeelden bij prematuur (vroegtijdig) verlies van melkmolaren in de bovenkaak. Meestal is de oorzaak van het verlies tandbederf.Het filmpje hieronder toont de mogelijke gevolgen van een vroegtijdig verlies van de eerste melkmolaar in de bovenkaak :

Ook kan het bijvoorbeeld de tweede melkmolaar in de bovenkaak zijn die te vroeg verloren is gegaan. Meestal is ook hier als gevolg te weinig ruimte voor de doorbraak van de tweede premolaar (kleine kauwkies). Hieronder het filmpje:

Een vaak voorkomend probleem tijdens de gebitsontwikkeling is een probleem in breedte van onder- en bovenkaak ten opzichte van elkaar. De tanden in de bovenkaak moeten steeds breder staan dan de tanden in de onderkaak. Is dit niet het geval dan kunnen ofwel de tandenknobbels botsen op elkaar (randbeet) ofwel de tand bovenaan smaller dan de ondertand (kruisbeet). Soms is het slechts 1 tand die te smal staat, zoals hieronder geïllustreerd:

Tijdens de actieve orthodontische behandeling wordt een bepaald schema opgevolgd volgens de gewenste correcties bij een bepaalde patient.  Voor kinderen kan gewerkt worden op tandverplaatsing én/of groei.  Bij volwassenen kan de tandcorrectie uitgevoerd worden met een orthodontische beugel, de kaakrelatie daarentegen kan enkel op chirurgische wijze (via een kaakoperatie) gecorrigeerd worden. Enkele voorbeelden van beugels volgen hieronder.

PLAAT APPARATUUR
Hierbij maakt men gebruik van een uitneembaar beugeltje (plaatje) dat - mits afspraak- volgens een bepaald schema wordt gedragen. Meestal wordt dit enkel in de boventandenboog gebruikt. Het kan gebruikt worden bij zeer milde malocclusies of eventueel als stabilisatie plaatje na een actieve behandeling met vaste apparatuur.

BUITENBEUGEL
Deze kan in combinatie met vaste apparatuur gebruikt worden. Het bestaat uit een metalen boog die door de patient in de bandjes worden geschoven die vastzitten op de definitieve molaren bovenaan; hieraan zit een boog vast die vanaf de mondhoeken naar buiten loopt. Er komt een soort elastieken band die ofwel in de nek ofwel op het hoofd zoals een petje een spanning geeft. Een buitenbeugel helpt bij de correctie in voorachterwaartse richting (neus-oor) van de boventandenboog op de ondertandenboog. Ook kan de buitenbeugel de boventandenboog wat verbreden. De beugel wordt enkel na de schooltijd gedragen maar vraagt wel een perfecte medewerking.
Het dragen van een buitenbeugel geeft weinig ongemak, ook niet tijdens het slapen; je mag ook op je zij of buik slapen. De eerste nachten zal natuurlijk het inslapen wat moeilijker zijn. Ook kunnen de achterste kiezen wat gevoelig zijn en een beetje los aanvoelen.

Tips:

• De lusjes aan de binnenboog wijzen altijd naar beneden (dus NIET zoals in het filmpje!)
• Altijd eerst de nekband of het petje verwijderen alvorens je de buitenbeugel eruit neemt.
• Breng je buitenbeugel bij elke afspraak mee.
• Als de buitenbeugel stuk is of er een bandje los zit, moet je steeds bellen.

FUNCTIONELE BEUGEL 
Indien er een probleem is met de groei van de onderkaak en/of bovenkaak, zal tijdens de groei (en liefst net voor de groeispurt) een functionele beugel geplaatst worden. Meestal gaat het over een uitneembare beugel die altijd gedragen wordt (behalve bij het sporten). Het resultaat zal sterk beinvloed worden door 1. het dragen ervan !! en 2. de groei van het kind. Een functionele beugel kan soms gecombineerd worden met vaste apparatuur, maar kan ook voor of na een vaste apparatuur behandeling geplaatst worden. Hieronder een voorbeeld van een Twin Block, een beugel die gebruikt wordt om de groei van de onderkaak bij te sturen.

VASTE APPARATUUR 
Hierbij is de beugel (de blokjes) gefixeerd op het tandoppervlak met speciale lijm. Mits het naleven van een zeer strenge mondhygiene is er na afname van de brackets en na polijsten van het tandoppervlak geen spoor zichtbaar. Het voordeel van vaste apparatuur is de perfecte controle op tandverplaatsing en de continue werking. 

VASTE APPARATUUR, KLASSIEKE METHODE 
De klassieke vaste apparatuur zijn kleine metalen plaatjes die op de tand bevestigd worden. Het blokje heeft 4 vleugeltjes met een horizontale opening waardoor de draad wordt geplaatst. Naargelang het materiaal van de draad en de vorm ervan wordt een bepaalde tandbeweging verkregen. Op de achterste kiezen worden metalen ringetjes geplaatst waarop het blokje gesoldeerd is. Daarom is het nodig één week voor de plaatsing van de blokjes langs te komen om de kiezen te separeren: er wordt dan aan voor en achterzijde van de kies een elastiekje geplaatst om ruimte te maken met de buurtand en het ringetje gemakkkelijk en pijnloos te kunnen passen en plaatsen. 

VASTE APPARATUUR DAMON SYSTEEM

Dr. Dwight Damon heeft een systeem bedacht om de basisdraad in het blokje te houden zonder gebruik te maken van (gekleurde) ligatuurtjes. Een Damon blokje heeft een miniatuur deurtje dat kan geopend worden en gesloten door de orthodontist. Dit deurtje duwt niet op de draad, waardoor er minder frictie (wrijving) is en de tand gemakkelijker kan schuiven langsheen de draad. De behandeling is minder pijnlijk dan de klassieke blokjes en het resultaat veel mooier! Ook is het verbreden van de tandenbogen op een natuurlijke wijze gerealiseerd waardoor zelden nog definitieve tanden verwijderd moeten worden.  In mijn praktijk wordt als vaste apparatuur uitsluitend dit systeem gebruikt.

Soms is de beet sterk verdiept in het front.  Om de apparatuur van bij het begin op beide tandenbogen te plaatsen worden vaak in het begin bijtplaatjes gebruikt in het front.

ELASTIEKTRACTIE 
Onderling kunnen blokjes verbonden worden met elastiekjes; dit in breedte richting (oor-oor), in voor achterwaartse richting (neus-oor) of in vertikale richting (neus-kin); afhankelijk van de gewenste verplaatsing. Deze elastiekjes worden meegegeven in zakjes van 100 en worden door de patient zelf aangebracht volgens het gevraagde tijdsschema. Er bestaan vele soorten elastiekjes (grootte en kracht kunnen verschillen). De elastiekjes zijn heel belangrijk bij elke vaste apparatuur behandeling. Volg steeds goed de instructies en haak het elastiekje van aan de JUISTE tand, twijfel je, bel dan gerust de praktijk op!

Hieronder een voorbeeld van elastiektractie bij een vergrote horizontale overbeet in het front:

Bij het volgende filmpje, worden de elastiekjes bevestigd vooraan in de tandenrij onderaan en achteraan in de tandenrij bovenaan. Dit wordt meestal toegepast bij een te grote onderkaak.

AANRADER = ELECTRISCHE TANDENBORSTEL

Electrisch poetsen heeft talrijke voordelen ten opzichte van de manuele techniek. Het beschermt het tandglazuur tegen overdruk bij het poetsen. De oscillerende rotaties (draaiende beweging) per minuut bedragen 8.800 waardoor en de plaque verwijdering veel efficienter is

NIEUW = Oral-B iO

Bij het dragen van blokjes moet gelet worden op de voeding: vermijd wat hard, kleverig of taai is. Appels kunnen daarom best in stukjes gesneden worden, een dikke wortels best ook niet afbijten. Taaie snoepjes kunnen best achterwege gelaten worden. Het knabbelen aan potlood of stiften is uit den boze. Vermijd ook het nagelbijten !! Kippeboutjes en ribbetjes mogen ook niet gepeuzeld worden. 

Een broodje mag maar best niet iedere dag.

Wat best vermeden wordt zijn koekjes met caramel, harde kleverige snoep, lekstokken, kauwgom met een glazuurlaag rond.  Ook opletten met dikke speculaas, nootjes en pinda's.  Ook popcorn is gevaarlijk omdat er een blokje kan loskomen op een maiskorrel. 

Cornflakes en chips mag wel.

Indien er een blokje loskomt is het belangrijk steeds te verwittigen !! Dan wordt er een tussentijdse afspraak gemaakt om de herstelling uit te voeren.

= Stabiliteits controle

Na een orthodontische behandeling moet het behouden resultaat gestabiliseerd worden. Meestal wordt er in de ondertandenboog een vaste retentiedraad geplaatst (aan de binnenzijde van de 6 fronttanden; is dus onzichtbaar).  In de boventandenboog is de keuze tussen een uitneembare plaat en een vaste retentie draad meestal mogelijk.

De eerste retentie controle moet plaatsvinden binnen de eerste 6 maanden na de afname, anders vervalt de terugbetaling van het ziekenfonds.

Na de actieve orthodontische behandeling en stabilisatie periode is ook een opvolging aangeraden van de wijsheidstanden. In overleg met de tandarts en stomatoloog worden eventuele extracties overwogen.

Elke maand wordt er één patiënt beloond en krijgt de POETSTROFEE mee naar huis.  

Dit kan een beloning zijn voor zowel het tandenpoetsen als voor de medewerking bij het dragen van een elastiekjes!

"Dopper is ontstaan uit een missie, hun doel is het beschermen en vieren van kristal helder water, zowel uit de kraan als in onze oceanen. Bij Dopper gaat daarom 5% van de netto omzet naar de Dopper Foundation die samenwerkt met sanitaire projecten in Nepal en educatie rondom water en het plastic probleem." Dankzij de Dopper drinkbus worden we meer bewust omtrent het drinken van kraanwater en het verminderen van single-used plastic.